Repo Rate: రెపో రేటు అంటే ఏమిటి? అది తగ్గితే లాభమా లేక నష్టమా?

రెపో రేటు అంటే ఏమిటి?
రెపో రేటు (Repo Rate) అనేది రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (RBI) వాణిజ్య బ్యాంకులకు (Commercial banks) రుణాలు ఇచ్చే సమయంలో వసూలు చేసే వడ్డీ రేటు. ఈ రుణాలు సాధారణంగా తాకట్టు రూపంలో ప్రభుత్వ సెక్యూరిటీలపై ఇవ్వబడతాయి. “రెపో” అనే పదం “రీపర్చేస్ ఒప్షన్” (Repurchase Option) నుంచి వచ్చింది, దీని ప్రకారం బ్యాంకులు ఈ సెక్యూరిటీలను తిరిగి కొనుగోలు చేస్తాయి. సరళంగా చెప్పాలంటే, RBI నుంచి బ్యాంకులు తాత్కాలిక రుణాలు తీసుకునే వడ్డీ రేటును రెపో రేటు అంటారు. రెపో రేటు ఆర్థిక వ్యవస్థలో డబ్బు ప్రవాహాన్ని నియంత్రించడానికి మరియు ద్రవ్యోల్బణాన్ని నియంత్రించడానికి RBI ఉపయోగించే ఒక ముఖ్యమైన సాధనం.

రెపో రేటు తగ్గితే లాభమా లేక నష్టమా?
రెపో రేటు తగ్గడం వల్ల లాభం లేదా నష్టం అనేది ఒక వ్యక్తి ఆర్థిక పరిస్థితిపై ఆధారపడి ఉంటుంది:

లాభాలు:

రుణగ్రహీతలకు (Borrowers): రెపో రేటు తగ్గితే, బ్యాంకులు RBI నుంచి తక్కువ వడ్డీ రేటుతో రుణాలు పొందుతాయి. దీని వల్ల బ్యాంకులు తమ కస్టమర్లకు ఇచ్చే హోమ్ లోన్, పర్సనల్ లోన్, కార్ లోన్ వంటి రుణాలపై వడ్డీ రేట్లను తగ్గించే అవకాశం ఉంటుంది. ఇది EMI (Equated Monthly Installment) లను తగ్గిస్తుంది లేదా రుణ వ్యవధిని (Tenure) తగ్గిస్తుంది, దీని వల్ల రుణగ్రహీతలకు ఆర్థిక భారం తగ్గుతుంది.

ఆర్థిక వృద్ధికి: తక్కువ వడ్డీ రేట్ల వల్ల వ్యాపారాలు సులభంగా రుణాలు తీసుకోవచ్చు, ఇది పెట్టుబడులను (Investments) మరియు ఉత్పత్తిని పెంచుతుంది. ఇది ఆర్థిక వ్యవస్థలో డిమాండ్‌ను పెంచి, ఉపాధి అవకాశాలను సృష్టిస్తుంది.

నష్టాలు:

పొదుపు చేసేవారికి (Savers):రెపో రేటు తగ్గడం వల్ల బ్యాంకులు ఫిక్స్‌డ్ డిపాజిట్లు (FDs) మరియు సేవింగ్స్ అకౌంట్లపై వడ్డీ రేట్లను తగ్గించవచ్చు. దీని వల్ల పొదుపు చేసేవారికి తక్కువ రాబడి వస్తుంది.
ద్రవ్యోల్బణ ఒత్తిడి: రెపో రేటు తగ్గడం వల్ల ఆర్థిక వ్యవస్థలో డబ్బు ప్రవాహం పెరిగి, డిమాండ్ ఎక్కువైతే ద్రవ్యోల్బణం (Inflation) పెరిగే అవకాశం ఉంది. దీని వల్ల వస్తువులు, సేవల ధరలు పెరగవచ్చు.

సాధారణంగా, రుణగ్రహీతలకు రెపో రేటు తగ్గడం లాభదాయకం, కానీ పొదుపు చేసేవారికి కొంత నష్టం కలిగించవచ్చు.