World War : ప్రపంచ యుద్ధాల మధ్య ప్రపంచం 1900-1950
World War : బ్రిటన్ : పారిశ్రామికంగా అగ్రదేశం.
→ ఎరిక్ హాబ్స్ బామ్ : 20వ శతాబ్దాన్ని “తీవ్ర సంచలనాల యుగం” గా పేర్కొన్నవాడు.
→ ఫాసిజం : ముస్సోలినిచే స్థాపన
→ నాజీయిజం : హిట్లర్ చే ప్రారంభం
→ ఆర్థికమాంద్యం : ఆర్థికవ్యవస్థ చిన్నాభిన్నం
→ నాగసాకి, హిరోషిమా : అమెరికా అణుబాంబులకు అతలాకుతలమైన నగరాలు (జపాన్ నగరాలు)
→ కేంద్రరాజ్యాల కూటమి : జర్మనీ, ఇటలీ, జపాన్
→ మిత్రరాజ్యా ల కూటమి : అమెరికా, రష్యా, బ్రిటన్, ఫ్రాన్స్, చైనా
→ నానాజాతి సమితి : మొదటి ప్రపంచయుద్ధం అనంతరం ఏర్పడ్డ శాంతి సంస్థ
→ ఐక్యరాజ్య సమితి : రెండో ప్రపంచయుద్ధం అనంతరం ఏర్పడ్డ ప్రపంచశాంతి సంస్థ
→ రహస్య ఒప్పందాలు : ఇతర దేశాల సహకారంతో శత్రుదేశాలను ఓడించడానికి ఆయా దేశాలతో చేసుకునే తెరవెనుక ఒప్పందాలు
→ పారిశ్రామిక పెట్టుబడిదారీ విధానం : పరిశ్రమలను స్థాపించి, వస్తువుల ఉత్పత్తిని, సరఫరాను, సేవలను అధికలాభాల ధ్యేయంతో నిర్వహించడం.
→ మైత్రీ ఒప్పందాలు : యుద్ధ వాతావరణాన్ని తగ్గించి, స్నేహపూర్వక సంబంధాలతో అవగాహన కుదుర్చుకోవడం.
→ దురహంకారపూరిత జాతీయతావాదం: నూతనంగా బలీయమైన రాజ్యా లుగా ఎదిగిన దేశాలు తమ ప్రజలలో తీవ్రమైన, దురాక్రమణపూర్వకమైన జాతీయవాదాన్ని ప్రేరేపించడం.
→ సైనికవాదం : భద్రతకు, సమస్యల పరిష్కారానికి యుద్ధమే సరైన విధానమని నమ్మటమే సైనికవాదం. సైనిక నియంత్రణలో, సైనిక ప్రభుత్వ ఆధీనంలో పరిపాలన కొనసాగింపు, నిర్భంధ సైనిక శిక్షణ.
→ ఫాసిజం : ఫాసియో అనే రోమన్ పదం నుండి ఉద్భవించింది. “కడ్డీల కట్ట” అని అర్థం. ముస్సోలినిచే స్థాపించబడింది.
→ సామ్రాజ్యవాదం : వలసరాజ్య విస్తరణలో ఏర్పడ్డ శత్రుత్వమే సామ్రాజ్యవాదం.
వర్సయిల్స్ సంధి
నాజీలు : మొదటి ప్రపంచయుద్ధం అనంతరం ఏర్పడ్డ శాంతి ఒప్పందం. హిట్లర్ ప్రారంభించిన నాజీయిజాన్ని అనుసరించేవారు. నేషనల్ సోషలిస్టు పార్టీకి చెందినవారు.
ప్రపంచ యుద్ధాల మధ్య ప్రపంచం 1900-1950 : భాగం-I కాలపట్టిక
→ మొదటి ప్రపంచయుద్ధం ప్రారంభం : 1914
→ రష్యా విప్లవం : 1917
→ మొదటి ప్రపంచయుద్ధం ముగింపు : 1918
→ వర్సయిల్స్ ఒప్పందం : 1919
→ పారిస్ శాంతి సదస్సు : 1919
→ ముస్సోలినిచే ఫాసిస్టు పార్టీ స్థాపన : 1919
→ నానాజాతి సమితి ఏర్పాటు : 1919
→ ప్రపంచ ఆర్థికమాంద్యం : 1929-30
→ జర్మనీలో హిట్లర్ ప్రాభవం : 1933
→ రెండవ ప్రపంచయుద్ధం ప్రారంభం : 1939
→ రష్యాపై జర్మనీ దండెత్తడం : 1942
→ రెండవ ప్రపంచయుద్ధం ముగింపు : 1945
→ ఐక్యరాజ్యసమితి ఏర్పాటు : 1945
→ రష్యాలో ప్రణాళికలు : స్టాలిన్
→ రష్యా విప్లవం : బోల్షివిక్
→ రష్యా పాలకులు : జార్
→ రష్యాలో రాజీ ధోరణి అవలంబించేవారు : మెన్షివిక్‌లు
→ రష్యా పార్లమెంట్ : డ్యూమా
→ రష్యన్ విప్లవం : మార్చి విప్లవం
→ రష్యన్ సమాజంలో మార్పు కోరే సంఘాలు : సోవియట్‌లు
→ రష్యన్ మహిళా విప్లవ నాయకురాలు : మార్ఫావాసిలేవా
→ రష్యాలో 3 సం||లలో ఉక్కు కర్మాగారం నెలకొల్పిన ప్రదేశం : మాగ్నిటౌగోర్క్స్
→ ప్రపంచవ్యాప్తంగా కమ్యూనిస్టు విప్లవాన్ని ప్రోత్సహించటానికి ఏర్పడినది : కొమిటర్న్
→ రష్యన్ విప్లవంలోని ఆదర్శాలను విమర్శించినవాడు : జార్జ్ ఆర్వెల్
→ సోషలిజం : స్వేచ్ఛ, సమానత్వం, ప్రకృతి వనరులు, సామాజిక నియంత్రణలో ఉండాలనే సిద్ధాంతం సోషలిజం.
→ కమ్యూనిజం : ఉత్పత్తి పంపిణీ, వినియోగాలలో కార్మికులను భాగస్వాములను చేస్తూ లాభ, నష్టాలలో కార్మికులకు ప్రాధాన్యత ఇచ్చే సిద్ధాంతం.
→ విప్లవం : మార్పు, ప్రగతి కొరకు నిరసనలు, ఆందోళనలు చేస్తూ ఉద్యమాలు చేరుకునే అత్యున్నత దశ విప్లవం.
→ అధికార కేంద్రీకరణ : అధికారం కొద్దిమంది చేతులలో కాకుండా అనేకులను భాగస్వామ్మును చేస్తూ చేసే అధికారాల పంపిణీ.
→ బోల్షివిక్ : రష్యా విప్లవాన్ని “బోల్షివిక్” అంటారు. రష్యాలో శాంతిని వెళతొల్పి, సంక్షేమాన్ని అమలుచేసి, లెనిన్ చే స్థాపించబడిన రష్యా కమ్యూనిస్టు పార్టీలో ఒక బృందం.
→ భూముల ఏకీకరణ : భూములు, పరికరాలు, యంత్రాలు, పశువులను ఉమ్మడి సొత్తుగా భావించి చిన్న, పెద్ద రైతుల భూములను కలిపి చేసే ఉమ్మడి వ్యవసాయ విధానం.
→ పునరావాసం : తమ సొంత నివాసాలను, ఆస్తులను ఆక్రమించి, వాటికి బదులుగా వేరే ప్రాంతంలో ఆశ్రయం కల్పించడం.
→ సంస్కరణ – స్వాధీనత : ప్రస్తుతమున్న విధానాలను మార్పుచేసి, తమకు అనుకూలమైన విధంగా అమలుచేసి, తమ అధీనంలో ఉంచుకోవడం.
→ సంక్షేమ రాజ్యం : ప్రజల ఇక్కట్లు, బాధలు తొలిగించి, వారు ఆనందంగా, సంతోషంగా ఉపాధి అవకాశాలతో జీవించేందుకు పథకాలు అమలుచేసి, ప్రజలను సుఖశాంతులతో ఉంచేదాన్ని “సంక్షేమరాజ్యం” అంటాం.
→ సిద్ధాంత బోధన : ఇప్పుడున్న కార్యక్రమాలకు అదనంగా జీవన విధానంలో మార్పు తెచ్చేందుకు, తమ సంఘం(సంస్థ ద్వారా అమలుచేసే కార్యాచరణను వివరించి, ప్రజలలో మార్పు తీసుకురావడం.
→ ప్రచారం : ప్రజా సంక్షేమానికి తదుపరి చేపట్టబోయే పథకాలు లేదా ప్రస్తుతం తాము చేస్తున్న కార్యక్రమాలను ప్రజలలోకి తీసుకెళ్లి, అవగాహన కలిగించడం.
→ జాతి ఆధిపత్యం : అన్ని దేశాలకంటే తమ దేశమే గొప్పదని, తామే అందరికీ ఆదర్శమని, తామే విశ్వ విజేతలమని తమకు తాము అహంకారంతో మెలిగే విధానం.
→ రష్యాలో సోషలిజంపై చర్చలు : 1850 – 1880
→ రష్యా సోషల్ ప్రజాస్వామిక కార్మికుల పార్టీ ఏర్పాటు : 1898
→ రక్తసిక్త ఆదివారం విప్లవం : 1905
→ మార్చి 2 – జార్ చక్రవర్తి పరారీ
అక్టోబర్ 24 – పెట్రోగ్రాలో బోల్షివిల తిరుగుబాటు : 1917
→ పౌరయుద్ధం : 1918-20
→ కొమ్మిర్న్ ఏర్పాటు : 1919
→ లెనిన్ వారసుడిగా స్టాలిన్ అధికారానికి వచ్చుట, లెనిన్ మరణం : 1924
→ రష్యాలో మొదటి పంచవర్ష ప్రణాళిక ప్రారంభం : 1928
→ భూముల ఏకీకరణ ప్రారంభం : 1929
